Các công ty bán hàng đa cấp thường có những chiêu lừa đảo
“kinh điển” như nâng giá bán, “thổi’ chất lượng sản phẩm,…
Bán hàng đa cấp trở thành “điểm nóng” của thị
trường trong nhiều năm qua. Những công ty hoạt động đúng quy định không nhiều
trong khi những công ty bị đánh giá là lừa đảo xuất hiện nhan nhản với số lượng
thành viên rất lớn. Các công ty bán hàng đa cấp có rất nhiều chiêu lừa đảo.
1 - Nâng giá bán sản phẩm
Hình thức lừa đảo được nhắc tới nhiều nhất chính là việc các
công ty nâng giá sản phẩm. Vốn là “chim đầu đàn” trong hệ thống bán hàng đa cấp,
công ty Sinh Lợi được đưa ra mổ xẻ nhiều nhất.
Nếu cách đây khoảng 6 năm, 1 sản phẩm máy ozin của Sinh Lợi
được bán với giá khoảng 1,5 triệu đồng thì tới bây giờ khi Sinh Lợi trở thành
Thiên Ngọc Minh Uy, giá bán sản phẩm này đã tăng lên hơn 3 triệu đồng theo thời
giá.
Tuy nhiên, điều đáng nói, sản phẩm này trên thị trường chỉ được
bán với mức giá từ 800.000 đồng tới hơn 1 triệu đồng. Như vậy, hơn 2 triệu đồng
đã nằm trong tay những người tham gia. Các sản phẩm khác đều được bán với giá
“trên trời” như áo ngực Nano giá 3,2 triệu đồng,…
Một "nạn nhân" với chiếc máy ozon rởm |
Vấn đề “thổi” giá của Thiên Ngọc Minh Uy (Sinh Lợi trước đây) đã được
cơ quan chức năng công bố. Năm 2006, Đoàn thanh tra do Sở Thương mại Tp. HCM
thành lập kiểm tra đã công bố 22 mặt hàng mỹ phẩm đang được Sinh Lợi kinh doanh
"có vấn đề" về xuất xứ.
Theo thông báo, một bộ mỹ phẩm được dán mác Đài Loan giá vốn
là 709.571 đồng nhưng được Sinh Lợi bán ra với giá 3 triệu đồng. Trên sản phẩm
này, tên, địa chỉ của nhà sản xuất không được in hay dán trên chai, lọ, vỏ hộp
mà chỉ dán băng keo trong ghi "made in Taiwan", rất dễ tháo gỡ.
Công ty TNHH Thương mại Lô Hội cũng là một trong những
“điểm đen” của bán hàng đa cấp. Đây là doanh nghiệp duy nhất tại Việt Nam nhập
khẩu và phân phối độc quyền các loại sản phẩm Forever Living của Aloe vera of
America, Inc-Hoa Kỳ (AVA), giá hàng nhập khẩu và giá mà Công ty Lô Hội bán sỉ,
bán lẻ tại Việt Nam đều do AVA ấn định tạo ra sự chênh lệch quá cao, gây thiệt
hại cho người tiêu dùng.
Theo kết luận thanh tra, mặt hàng Sonya Mascara của Canada giá vốn chỉ có
14.834 đồng nhưng Lô Hội bán sỉ tới 171.000 đồng (gấp hơn 11 lần) và bán lẻ
244.000 đồng (gấp 15 lần). Một sản phẩm khác là viên bổ sung dinh dưỡng Forever
Bee Pollen chỉ có giá vốn 3.271 đồng nhưng Lô Hội bán sỉ là 244.000 đồng (gấp
74 lần), bán lẻ 348.000 đồng (gấp 117 lần).
2- “Thổi phồng” chất lượng sản phẩm
Không chỉ nâng giá sản phẩm lên tới cả chục lần, các công ty bán
hàng đa cấp còn nhập khẩu hàng chất lượng không được đảm bảo.
Sau khi kiểm tra công ty Sinh Lợi, đoàn thanh tra cho biết hạn sử dụng trên vỏ
hộp, trên nhãn phụ chỉ in "dùng trong 3 năm kể từ ngày sản xuất"
trong khi ngày sản xuất lại không được in trên chai mà lại được đóng dấu bằng
mực đen, xanh, đỏ ở phía trong phần trên của vỏ hộp. Màu mực đóng dấu khác với
màu mực in các thông tin trên bao bì.
Giải trình vấn đề này, Công ty Sinh Lợi cho biết, trong 22 mặt hàng mỹ
phẩm nói trên có 5 mặt hàng do công ty trực tiếp nhập khẩu từ Đài Loan, 17 mặt
hàng còn lại được Công ty TNHH TM - DV Hoành Vũ nhập khẩu từ Đài Loan, Trung Quốc
và Sinh Lợi mua lại. Tuy nhiên, cả 2 công ty Sinh Lợi và Hoành Vũ đều không
trình được hồ sơ gốc.
Sau khi Sinh Lợi bị đóng cửa vì nhiều sai phạm và lừa đảo,
Thiên Ngọc Minh Uy đã xuất hiện thay thế Sinh Lợi. Và sản phẩm được công ty này
khuếch trương nhiều chính là sản phẩm áo ngực nano.
Theo quảng cáo thì loại áo này là một "phát minh vĩ đại
của thế kỷ 21" với nhiều tác dụng. Tại một số trang web, thông tin về chiếc
áo ngực được đăng hoành tráng với hàng loạt chức năng, công dụng như giúp ngực
nở, phát triển cân đối, làm hồng nhũ hoa, chống xảy xệ, phòng chống bệnh ung
thư và các chứng bệnh về vú, chống lãnh cảm, tàn nhang, mụn nhọt... Kèm theo là
những câu chuyện, hình ảnh, video clip khá bắt mắt về "hiệu quả" của
người sử dụng áo nano...
Khi đoàn thanh tra yêu cầu công ty xuất
trình hồ sơ gốc của các mỹ phẩm đã đăng ký tại Cục quản lý dược Việt Nam thì
công ty không xuất trình được.
Bà Phạm Thị Huy, Giám đốc Công ty Thiên Ngọc Minh Uy, khẳng định
"áo nano" có tác dụng làm đẹp và phòng bệnh, đã được cơ quan của Bộ Y
tế cấp giấy chứng nhận hẳn hoi. Giấy chứng nhận mà bà Huy nói, thực chất là kết
quả phân tích của Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường (Bộ Y tế) dành cho
sản phẩm.
Theo quảng cáo của Thiên Ngọc Minh Uy, loại áo này là một "phát minh vĩ đại của thế kỷ 21" với nhiều tác dụng |
Tuy
nhiên, ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó vụ trưởng phụ trách Vụ Trang thiết bị y tế và
công trình y tế (Bộ Y tế), khẳng định về nguyên tắc nếu là sản phẩm phòng chữa
bệnh, đơn vị nhập khẩu phải có các giấy tờ chứng nhận và cấp phép của cơ quan
hữu trách Việt Nam rồi mới được bán ra ngoài.
Họ cũng khuếch trương cho sản phẩm bằng những
thông tin rất hấp dẫn như, ra đời tại Mỹ năm 1980 thì năm 1985 đã là sản phẩm
cung cấp thường xuyên cho các phi công của NASA; hàng ngày có 45 triệu người sử
dụng loại thực phẩm này và hiện đã có mặt ở thị trường 60 nước trên thế giới...
Tuy nhiên, dược sĩ Trương Thị Xuân Huệ sau khi xem xét các hộp
sản phẩm mẫu đã cho biết, việc tuyên truyền quảng bá sản phẩm tại nhà riêng
không được cơ quan chức năng cho phép tức là hình thức truyền bá lén lút, không
minh bạch. Sản phẩm này sai hoàn toàn về quy chế nhãn (hàng nhập chính ngạch
qua công ty phải có nhãn phụ ghi rõ cơ quan nhập khẩu, hạn dùng, nếu là thuốc
phải có toa tiếng Việt…).
Tuy nhiên một số công ty lách luật bằng cách yêu cầu
người tham gia ký vào đơn tự nguyện mua sản phẩm. Ngoài ra, luật cấm “cho người
tham gia nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác chủ yếu từ việc
dụ dỗ người khác tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp...”.
Ngoài ra, lợi dụng kẽ hở của Nghị định 110/2005/NĐ-CP về quản lý hoạt động bán
hàng đa cấp, nhiều doanh nghiệp đã cố tình làm trái. Cụ thể khoản 1, Điều 7,
Nghị định quy định: "Cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp yêu cầu người muốn
tham gia phải đặt cọc để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp".
Nhiều
doanh nghiệp cho rằng, “tham gia” tức là chỉ vào mạng lưới với mục đích dùng
hàng hoặc bán lẻ, còn để kinh doanh, để có quyền mời người, để phát triển hệ thống
thì gọi là đầu tư. Mà đầu tư thì phải đóng tiền là lẽ đương nhiên.
Khoản 2, Điều 7 quy định: “Cấm doanh nghiệp bán hàng đa cấp yêu cầu người muốn
tham gia phải mua một số lượng hàng hoá ban đầu để được quyền tham gia mạng lưới
bán hàng đa cấp”. Để lách quy định này, các doanh nghiệp cho rằng công ty không
ép mua, hàng hóa là do người tham gia tự nguyện mua tích sẵn ở nhà phòng khi
khách hỏi đột ngột...
Ngoài ra, các công ty đa cấp còn vi phạm luật khi cho người tham gia nhận
tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác từ việc dụ dỗ người khác tham
gia bán hàng đa cấp và cung cấp thông tin sai lệch về tính chất, công dụng của
hàng hoá để dụ dỗ người khác tham gia bán.
Trong khi, cũng theo ông Tuấn, đến nay cơ quan y tế chưa nhận được
thông tin xin phép hay cấp phép cho sản phẩm nịt ngực có tác dụng phòng chữa
bệnh.
Công ty Lô Hội cũng bị kết luận có hành vi nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa không
đạt chất lượng. Ngày 15/9/2006, Công ty này nhập kho 100 hộp phấn che khuyết
điểm hiệu Sonya Colour Collection 25g do Cty Cosmetica Laboratories - Canada
sản xuất và đã xuất bán 87 hộp.
Theo kết quả kiểm nghiệm của Trung tâm kiểm nghiệm Dược phẩm - Mỹ
phẩm TP. HCM thì các sản phẩm trên không đạt tiêu chuẩn theo tiêu chuẩn kỹ
thuật đã cung cấp.
Không chỉ Sinh Lợi, Lô Hội “thổi” chất lượng sản phẩm, những công
ty đa cấp khác cũng dùng chiêu này để lừa gạt khách hàng.
Trong các buổi hội thảo, một số người tự xưng là cấp trên của
Herbalife tại Việt Nam đã quảng cáo về các sản phẩm này có vai trò dinh dưỡng
bổ sung như: Thải độc tố, tăng cường sức khỏe, điều chỉnh trọng lượng...
3 - Bắt thành viên phải mua hàng
Mua hàng với giá đắt đỏ để trở thành hợp tác viên hoặc chuyên
viên kinh doanh của các công ty đa cấp dường như đã trở thành điều tất nhiên.
Thế nhưng không phải ai cũng biết khi bắt người tham gia mua hàng, các công ty
đa cấp đã làm sai luật.
Điều 48 Luật Cạnh tranh, cấm doanh nghiệp thực hiện các hành
vi sau đây nhằm thu lợi bất chính từ việc tuyển dụng người tham gia mạng lưới
bán hàng đa cấp: “Yêu cầu người muốn tham gia phải đặt cọc, phải mua một số lượng
hàng hoá ban đầu hoặc phải trả một khoản tiền để được quyền tham gia mạng lưới
bán hàng đa cấp”.
Các công ty đa cấp có nhiều hành vi lừa đảo. Và hành vi cuối cùng
chính là biến mất cùng “núi tiền” của hàng ngàn người. Vụ biến mất đình
đám nhất trong thời gian gần đây chính là sự kiện Agel.
Bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ giữa năm 2008, Agel Việt Nam nhanh chóng nổi lên như một
trong những nhãn hàng kinh doanh đa cấp thành công, nhất là ở thời điểm những sản
phẩm đa cấp - cũng là các thực phẩm chức năng - xuất hiện sớm hơn phần nào bị
người tiêu dùng tẩy chay. Trên nhiều diễn đàn, người ta đã coi Agel như mạng lưới
kinh doanh đa cấp số 1 ở Việt Nam
Tuy nhiên đến tháng 2/2011, Công ty Agel đơn
phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà và chỉ sau một đêm đã thu dọn toàn bộ đồ đạc
tại ngôi nhà rồi "biến mất" đến tận bây giờ.
Luật sư Lê Thiên, Giám đốc Cty Luật Lê&Liên danh, cho biết,
với các tình tiết như: Dừng hoạt động đột ngột không thông báo, không thanh
toán hết tiền hoa hồng cho nhà phân phối, nợ hàng chưa trả lại cho nhà phân phối...
và không xuất hiện để giải quyết hậu quả, đã đủ yếu tố để cấu thành tội danh lừa
đảo đối với Giám đốc Agel Việt Nam.
Theo Nghị định 110, quy định về bán hàng đa cấp, điều 19 ghi
rõ, công ty bán hàng đa cấp khi ngừng hoặc chấm dứt hoạt động phải thông báo với
các sở chức năng tại địa bàn, đồng thời phải thông báo công khai ở trụ sở chính
và cho những người tham gia biết trong thời hạn 30 ngày làm việc.
Trước đó, hàng loạt các công ty đa cấp cũng âm thầm biến mất
nhưng chỉ có Sinh Lợi là “hồi sinh” chỉ sau vài ngày biến mất. Sinh Lợi “hồi
sinh” dưới cái tên mới là Thiên Ngọc Minh Uy.
Theo Người đưa tin
- Làm giàu với Amway…tin được chăng?
- Sự thật về Lê Công Tư….
- Cuộc sống nguyên thủy ở bầy đàn “đa cấp”
- 'Bầy đàn' bán hàng đa cấp: 'Yêu' như thời nguyên thủy
- Bùa phép của các công ty bán hàng “đa cấp”
- “Lật tẩy” những trò bịp bợm của Amway Việt Nam !
- Amway bị cáo buộc phóng đại công dụng sản phẩm !
- Bệnh thèm “đàn ông”: Bệnh quái gở ở 'vương quốc bầy đàn' bán hàng đa cấp